Asset Publisher
Czy wiesz, że… Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris)
Fot. Andrzej Wais
Fot. Andrzej Wais
Fot. Andrzej Wais
Fot. Andrzej Wais
Fot. Medard Bajlak
Fot. Medard Bajlak
Fot. Medard Bajlak
Ciekawostki dotyczące sosny
„Był pagórek piaszczysty, na nim każdej wiosny
złociły się dziewanny i szumiały sosny.”
Teofil Lenartowicz
Sosny spotykamy na całym świecie. Na temat ich systematyki można przeczytać w wielu monografiach, do czego gorąco zachęcam, ale czy wiesz, że:
- sosna istnieje od świata niepamięci, jej niektóre gatunki wchodziły już w skład flory okresu kredowego, czyli 135 do 70 milionów lat temu;
- w oligocenie okres póżniejszy na terenie naszego Bałtyku rósł „las bursztynowy” złożony z czterech gatunków sosen, które tak obficie wydzielały żywicę, że powstały z niej złoża bursztynu tzw. polskie złoto;
- Grecy poświęcili sosny Matce Bogów, bogini Kybele i jej umiłowanemu Attisowi;
- za najstarsze źródło pisane, w którym została użyta nazwa „Pinus” uważa się „Annales” Qintusa Ennusa z II wieku p.n.e.;
- nasi przodkowie Słowianie podczas Święta Wiosny dekorowali drzewko sosnowe lub gałązki sosny kwiatami i świecidełkami, potem ze śpiewem obnosili po wsiach życząc sobie wzajemnie szczęśliwego nowego lata;
- sosna zwyczajna jest najliczniejszym drzewem w Polsce stanowi około 65-70% drzewostanów (wg różnych żródeł);
- w Polsce rośnie pospolicie wszędzie, jedynie swoim naturalnym zasięgiem nie obejmuje Bieszczadów;
- 60 letnia sosna w ciągu doby produkuje 1350-1800 litrów tlenu, to tyle ile wynosi dobowe zapotrzebowanie dla 3 osób;
- w każdej igle-liściu sosny znajduje się od 3 do 13 przewodów żywicznych (po przegryzieniu igły na języku pozostaje posmak żywicy);
- sosna jest wiatropylna, każde ziarenko pyłku ma 2 pęcherzyki powietrza, dzięki czemu leci wysoko i daleko;
- 1 kwiat męski sosny wytwarza 157 tysięcy ziaren pyłku, cały kwiatostan 5,8 milionów, stąd póżną wiosną żółte kałuże po deszczu;
- sosna wytwarza najdłuższy korzeń spośród drzew iglastych dochodzący do 3 metrów głębokości, co pozwala jej utrzymać się w glebie na trudnych terenach takich jak żwiry i piaski;
- sosnę wykorzystuje się do różnych celów: jako drewno, pozyskuje żywicę, igły, pączki;
- w minionych wiekach żywicę sosnową stosowano zarówno do balsamowania zwłok ludzkich jak i konserwacji statków;
- drewno sosnowe znajduje szerokie zastosowanie w budownictwie, w meblarstwie, w przemyśle papierniczo-ceulozowym;
- stosuje się sosnę jako domieszkę do produkcji różnego rodzaju płyt pilśniowych i wiórowych o tajemniczo brzmiących symbolach LDF, MDF, HDF,OSB;
- dawniej wierzono, że szyszki sosny i jej igły gotowane w serwatce i wypijane po porannym pacierzu stanowiły skuteczny lek przeciw darciu w kościach, swędzeniu głowy, wrzodziakom i kamieniom w dołku;
- dzisiaj także wykorzystywana jako surowiec zielarski: z żywicy otrzymujemy terpentynę, w procesie mokrej destylacji powstaje kalafonia zaś suchej dżiegieć sosnowy, a tych składników używa się do produkcji leków i kosmetyków;
- w domu możemy samodzielnie zrobić syrop przeciwbakteryjny i przeciw kaszlowy używając do tego lepkich pączków sosnowych zebranych wczesną wiosną;
- najstarsza sosna rośnie w Mińsku Mazowieckim liczy 360-375 lat;
- najwyższą sosnę możemy pooglądać w Puszczy Białowieskiej jej wysokość to 45,5 metrów;
- najgrubsza sosna jednopienna rośnie w Przelewicach gmina Człopa jej obwód to 4,20 metrów obwodu, natomiast wielopienne rekordzistka to Sosna Rzepicha w gminie Sulechów obwód jej 5-krotnego pnia 5,68 metrów w obwodzie;
- we wsi Nowe Czarnowo niedaleko Gryfina znajduje się zbiorowisko sosen zwane Krzywym Lasem. Występuje tam około 100 sosen z bardzo zdeformowanymi pniami w kształcie płóz do foteli bujanych;
- sosna jest drzewem narodowym Szkocji;
- horoskop sosnowy dla urodzonych od 19 do 28 lutego i od 24 sierpnia do 2 września. Najczęściej to ludzie niezbyt słusznego wzrostu, rzetelni, duchowo bogaci i rządni zaszczytów, oznaczają się dobrą pamięcią. Są życzliwi i uczynni dla przyjaciół jednak tajemnicy powierzyć im nie można, są łatwowierni;
- „pod sosną” urodzili się Fryderyk Chopin (22.02.1810), Gustaw Morcinek (25.08.1891), Kazimierz Wierzyński (27.08.1894), Jarosław Iwaszkiewicz 20.02.1894).
Kochajmy zatem naszą sosnę, szanujmy za jej piękno i cudowne zapachy, którymi dzieli się z nami podczas spacerów w lesie i parku.